دربارۀ ارتباطات

کتاب «دربارۀ ارتباطات، ارتباطات و تجلی آن در ادبیات و شعر فارسی» اثری از حمید مولانا است که ارتباطات و تجلی آن در ادبیات و شعر فارسی را بررسی کرده است.
کتاب درباره ارتباطات، در ابتدا به توضیح دایره ارتباطات انسان در 5 الگو که شامل (ارتباط انسان با خدا، ارتباط انسان با خود، ارتباط انسان با جهان هستی و طبیعت، ارتباط انسان با سایرین، ارتباط با اشیا و لوازم) است، می‌پردازد و سپس جایگاه هرکدام را در ادبیات و شعر فارسی به نمایش می‌گذارد. انتهای کتاب هم اشاره‌ای به ارتباطات متعالی، عالی‌ترین نوع ارتباطات و ارتباطات از دیدگاه قرآن در قالب شعر و ادبیات دارد.
واژۀ ارتباطات از لغت ربط یا همگرایی است؛ و ربط اساس و جوهر جهان هستی است. در جهان هستی همۀ اجزای آن با یکدیگر در ارتباط هستند؛ بنابراین بدون ربط و ارتباطات و همگرایی، جهان هستی وجود ندارد. مجهولات و معلومات درباره جهان هستی نیز با شناخت ارتباطات سروکار دارد. سلول‌های ویژه مغز انسان ۸۶ میلیارد تخمین زده شده است که یک شبکه ارتباطی را تشکیل می‌دهند. پدیده ارتباط فلسفه اول است.
ارتباط انسان با خدا از طریق عبادت و طرق مختلف آن و ارتباط انسان با خود از طریق نفس صورت می‌گیرد. ارتباط انسان با جهان هستی نوع آمیزش او را با طبیعت بیان می‌کند و ارتباط انسان با همنوع خود از طریق ارتباطات چهره به چهره و میان‌فردی و گروهی و جمعی اعمال می‌شود.و ارتباط انسان با وسایل و ابزار و اشیا و فناوری‌ها از طریق استفاده و یا پرستش و حتی ستایش آن‌ها بروز می‌کند. هر نوع فناوری، از آغاز تمدن تا امروز، هم می‌تواند وسیله باشد و هم هدف. چوب و سنگ، فلزات و ماشین از هر نوع هم می‌تواند وسایل آسایش باشد و هم تبدیل به بت و بت‌پرستی شود. گرایش و توقف انسان به هر یک از این ابعاد پنج‌گانه در زمان و مکان، کیفیت و کمیت ارتباطاتی را نمایان می‌سازد و بیانگر فرهنگ و نوع زندگی او است. و این خود لزوم امتناع از خود باختن در برابر رفتارهای نغز و شیرین را مطرح می‌کند.
ارتباطات جریان انتقال پیام نیست، بلکه جریان درک پیام است. حیات و زندگی بدون ارتباطات وجود ندارد. انسان مفسر زندگی است و زندگی مفسر انسان. به یک اعتبار، زندگی تفسیر شدۀ آدمی است و هر تفسیری که انسان ارائه می‌کند در واقع زندگی او و دست‌کم زندگی ادراکی و تفسیرشدۀ اوست.
این کتاب برای پژوهشگران سه حوزه ادبیات فارسی، عرفان و علوم اجتماعی سودمند است.