نظریه‌های جامعه‌شناسی

با وجود اینکه در زمینه نظریه‌های جامعه‌شناسی به زبان فارسی چندین کتاب به‌نگارش درآمده است، ولی تنظیم کتابی مستقل که پاسخگوی بعضی نیازهای دانشجویان مقاطع کارشناسی علوم اجتماعی باشد هم‌چنان ضروری به‌نظر می‌رسد.

کتاب «نظریه‌های جامعه‌شناسی» با این هدف تألیف شده است که پاسخگوی بعضی از نیازهای دانشجویان در مقطع کارشناسی رشتة علوم اجتماعی باشد. در این کتاب ضمن  اجتناب از ابهام و زیاده‌گویی، به ریشه‌ها و زمینه‌های شکل‌گیری، اصول، مبادی و برداشت‌های متعدد از نظریه‌ها پرداخته شده است.

جهت‌گیری کلی این کتاب بیشتر معرفی نظریه‌هاست تا نقد نظریه‌ای و یا دفاع از نظریه دیگر، یا اصرار بر جهت‌گیری نظری خاص و طرح چارچوب نظری واحد. زیرا دانشجویان علوم اجتماعی قبل از نیاز به نقد و بررسی نظریه‌ها، نیازمند به آگاهی از زمینه‌ها، مباحث اصلی، صاحب‌نظران و دیدگاه‌های موجود در یک مکتب یا نظریه جامعه‌شناسی هستند. از این‌رو در این کتاب کم‌ترین سهم به نقد نظریه‌ها داده شده است و در مقابل بیشترین مطالب کتاب معطوف به معرفی نظریه اختصاص یافته است.

از ویژگی‌های دیگر این کتاب مصاحبه نویسنده با صاحب‌نظران جامعه‌شناسی درباره نظریه‌های جامعه‌شناسی است. کتاب بی‌آنکه درباره نظریه‌های مختلف نقد و داوری کند فقط آن‌ها را معرفی کرده و تحلیل را به خود خواننده وامی‌گذارد.

در کتاب حاضر در مقایسه با چاپ اول تفاوت‌های بسیاری وجود دارد. اولین تفاوت در حذف فصل اول کتاب با عنوان «ماهیت نظریه در جامعه‌شناسی» است که این فصل توسط نویسنده به کتابی مستقل تحت عنوان «درآمدی بر نظریه‌سازی در جامعه‌شناسی» به نگارش درآمده است.

از دیگر تفاوت‌های این کتاب با کتاب قبلی، بازنگری در مباحث مربوط به نظریه کارکردگرایی ساختی است. ضمن بازنویسی این فصل بعضی از مباحث نیز حذف شده‌اند. زیرا در شرایط جدید چندین کتاب مفید در مورد اندیشه پارسنز و مرتن به فارسی ترجمه شده است و تکرار مطالبی که در آن کتاب‌ها به‌طور تفصیلی وجود دارد، در این کتاب ضرورتی نداشت.

در چاپ جدید کتاب «نظریه‌های جامعه‌شناسی» که در بیست و یک فصل تدوین شده، در مجموع سه مصاحبه که با جیمز کلمن، ایمانوئل والرستالین و رندال کالینز صورت گرفته به مباحث نظریه انتخاب عقلانی، جامعه‌شناسی مارکس و نظریه تقابل اضافه شده است.