کتاب تفاضل اجتماعی

مهم‌ترین دغدغه توده مردم به عنوان اجزای تشکیل دهنده طبقات اجتماعی، تحقق عدالت است و اصلاح اجتماعى بدون برپاداشتن عدالت اجتماعى و اقتصادى پديدار نخواهد گشت. انتشارات سروش در تازه‌ترین اثر خود با نام «تفاضل اجتماعی» تألیف فرزانه جعفریان ابعاد مختلف عدالت اجتماعی را مورد نقد و بررسی قرار داده و این موضوع را در قرآن و سیره نبوی ارزیابی نموده است.
عدالت اجتماعی، تکریم طبقات مختلف اجتماعی است. قرآن با طبقه طبقه کردن مردم بر اساس ملاک‌های مادی و نه معنوی به دلایل مختلف از جمله زیر سوال رفتن اصل عدالت مخالف است. این رویکرد در بسیاری از برهه‌های حیات پیامبر(ص) قابل مشاهده است. نگاهی به دعوت انبیای الهی گواه این مطلب است که ایشان در کنار اصل دعوت همگانی در ابتدای رسالت خود، به شرایط اجتماعی مردم زمان خود و تفاوت‌های متأثر از این شرایط توجه داشتند و بر اساس این موارد در گفت وگوهای خود با قومشان نسبت به این تفاضل‌ها موضع می‌گرفتند.
در فصل نخست این کتاب بعد از تعاریف اصطلاحات مرتبط با طبقات اجتماعی، سیر پیدایش این طبقات بررسی می‌گردد. در این فصل 3 محور منشأ شکل‌گیری نظام طبقاتی و طبقات اجتماعي، موضع قرآن در به رسمیت شناختن طبقات اجتماعي و گونه‌شناسى طبقات اجتماعی در قرآن مورد پردازش قرار می‌گیرند.
در فصل دوم با عنوان «رویکرد قرآن نسبت به تفاضل اجتماعی»، در بخش اول ابتدا انواع طبقات اجتماعى نام برده شده در قرآن مورد اشاره قرار می‌گیرند و در بخش دوم با عنوان «مواجهه پیامبران با طبقات اجتماعی»، به رفتارشناسی پیامبران الهی ‌مطابق با آیات قرآن اهتمام می‌شود. در بخش سوم همین فصل با عنوان «مقایسه آیات سوره‌های مکی و مدنی درباره تفاضل اجتماعی»، آیات ناظر به تفاضل اعتقادی- عبادی و آیات ناظر به تفاضل اجتماعی به تفکیک سوره‌های مکی و آیات سوره‌های مدنی مورد توجه قرار می‌گیرند.
در فصل سوم این کتاب با عنوان «تفاضل اجتماعی در سیره پیامبر اکرم(ص)» ابتدا در بخش اول، گونه‌شناسی طبقات اجتماعی در مواجهه با پیامبر(ص) در دستور کار قرار گرفته و در بخش دوم به بیان اصول و مبانی سیره نبوی(ص) نسبت به مسأله تفاضل اجتماعی در قالب محورهای پنج‌گانه اصلاح مدل نظام قشربندى، مخالفت در برابر تبعيض طبقاتى، برقراری عدالت میان همه طبقات، شایسته‌سالاری و اجرای قانون بدون ملاحظه جایگاه اجتماعی پرداخته می‌شود.